Zakład zagranicznego przedsiębiorcy
2024-07-25 12:42

stały zakład | obrazek mapa

Kiedy trzeba płacić podatki poza krajem siedziby?

Zagraniczny przedsiębiorca podejmujący biznesowe działania w Polsce powinien zapoznać się z możliwymi konsekwencjami podatkowymi. Różne modele działania na polskim rynku mogą prowadzić do powstania tzw. zakładu zagranicznego (permanent establishment). W takim przypadku polski urząd skarbowy będzie miało prawo do żądania rozliczenia się z nim co do dochodów osiąganych w Polsce.

Który kraj może opodatkować dochody?

Podstawową regułą dotyczącą rozliczania podatków jest nieograniczony obowiązek podatkowy, czyli tzw. rezydencja podatkowa. Krótko mówiąc, podatki rozlicza się w kraju, w którym mamy rezydencję. W przypadku firm jest to kraj ich siedziby. Takie zasady kształtują międzynarodowe umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (tzw. UPO).

Niemniej jednak, gdy podatnik posiada w innym kraju zakład zagraniczny, to ten inny kraj ma prawo do opodatkowania dochodów osiągniętych przez zakład.

Definicja stałego zakładu.

Definicje zakładu zawarte są w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz w polskich przepisach. Zwykle zakładem zagranicznym są:

  1. Stałą placówkę, przez którą podmiot wykonuje całkowicie lub częściowo działalność w Polsce (miejsce zarządu, oddział, filia, przedstawicielstwo, biuro, fabryka, warsztat, gospodarstwo rolne albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych);
  2. plac budowy, budowę, montaż lub instalację (które zwykle trwają powyżej 12 miesięcy);
  3. inną osobę lub spółkę, działającą w innym kraju w imieniu i na rzecz podmiotu zagranicznego – jeżeli osoba ta ma pełnomocnictwo do zawierania w jego imieniu umów i pełnomocnictwo to faktycznie wykonuje.

Polskie ustawy o podatkach dochodowych zaznaczają, że pierwszeństwo w zakresie ustalania istnienia zakładu mają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zatem polskie przepisy mają zastosowanie przede wszystkim w sytuacji braku UPO między państwem rezydencji zagranicznego podatnika i Polską.

Z powyższych definicji wynika zatem, że stały zakład zagraniczny może powstać w wielu przypadkach. Nie chodzi jedynie o prowadzenie działalności biznesowej na terytorium Polski w pełnym zakresie (jak w przypadku oddziału czy filii). Definicja zakładu obejmuje również pewne części działalności (fabryka lub warsztat), ale także wykonywanie zleceń (plac budowy, montaż) czy wreszcie współpracę z innym podmiotem gospodarczym (przedstawiciel do zawierania i negocjowania umów).

Szczególny typ zakładu – przedstawiciel

W kwestii zakładu wynikającego z przedstawiciela umocowanego do umów Modelowa Konwencja OECD znacząco uzupełnia tą definicję. Zgodnie z treścią MK OECD, jeżeli osoba zwyczajowo zawiera umowy lub odgrywa główną rolę prowadzącą do zawarcia umów, które są rutynowo zawierane bez istotnych zmian przez przedsiębiorstwo, a umowy te są zawierane:

  1. w imieniu przedsiębiorstwa, lub
  2. dotyczące przeniesienia własności lub przyznania prawa do korzystania z mienia będącego własnością przedsiębiorstwa lub z którego przedsiębiorstwo ma prawo korzystać, lub
  3. w celu świadczenia usług przez to przedsiębiorstwo,

uważa się, że przedsiębiorstwo to posiada stały zakład zagraniczny w odniesieniu do wszelkiej działalności, którą osoba ta podejmuje na rzecz tego przedsiębiorstwa.

Kiedy zakład nie powstanie?

Na szczęście, umowy między państwami, w ślad za Konwencją Modelową OECD wprowadziły ograniczenia w stosowaniu przepisów o zakładzie. I tak, zakład zagraniczny nie powstanie w przypadku użytkowania lub utrzymywania placówki do:

  1. składowania, wystawiania lub wydawania dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa,
  2. składowania dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu składowania, wystawiania lub dostarczania,
  3. składowania dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu ich przetworzenia przez inne przedsiębiorstwo,
  4. zakupu dóbr lub towarów albo w celu zbierania informacji dla przedsiębiorstwa,
  5. prowadzenia dla przedsiębiorstwa jakiejkolwiek innej działalności,
  6. jakiegokolwiek połączenia działalności wymienionych w punktach od a) do e),

pod warunkiem że taka działalność lub, w przypadku punktu f), ogólna działalność zakładu ma charakter przygotowawczy lub pomocniczy.

Dodatkowo, MK OECD i umowy międzynarodowe wskazują, że współpraca z profesjonalnym przedstawicielem, który działa na rzecz przedsiębiorstwa w ramach swojej zwykłej działalności (np. makler, komisant) nie tworzy zakładu.

Zakład w analizie i praktyce

Jak zatem widać powyżej ryzyko powstania zakładu występuje w bardzo wielu sytuacjach rozpoczęcia działalności na zagranicznym rynku. Dlatego zawsze warto zweryfikować, czy urząd skarbowy kraju, do którego trafiamy z naszym biznesem nie będzie zainteresowany naszymi dochodami. W tym zakresie istotna jest przede wszystkim ocena czy zachodzą warunki, które wyłączają powstanie zakładu, co wiąże się z analizą faktycznej działalności w danym kraju.

Polskie organy skarbowe uznawały za permanent establishment m.in.:

  1. Pracownika zagranicznej firmy na home-office w Polsce,
  2. Placówkę w Polsce, która rozwijała oprogramowanie zagranicznej firmy,
  3. Menedżera, który pozyskiwał klientów dla zagranicznej firmy,
  4. Producenta kontraktowego.

W najbliższych wpisach opiszę w szczegółach sprawy, w których polska skarbówka stwierdziła istnienie stałego zakładu, a także konsekwencje podatkowe tej sytuacji oraz problemy z jakimi trzeba się wtedy mierzyć.

Nie jest to jedyna podatkowa zagwozdka działalności zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce. Również na gruncie podatku VAT mamy do czynienia z podobną konstrukcją – stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej (fixed establishment). To zagadnienie również omówię w kolejnych wpisach.

Jak możemy pomóc?

Tymczasem, jeżeli Państwa firma prowadzi lub planuje działalność w Polsce, zapraszamy do kontaktu. Możemy pomóc w:

  1. analizie czy w Polsce powstał stały zakład i doradztwie w celu zminimalizowania takiego ryzyka,
  2. rejestracji dla celów podatkowych w Polsce,
  3. przygotowania odpowiednich dokumentów do ustalenia oraz
  4. ewidencjonowania dochodów w Polsce i składania odpowiednich deklaracji.

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej, skontaktuj się z naszą kancelarią pod numerem telefonu:
+48 690 009 732

napisz do nas e-mail:
info@walawski.com

Możesz również napisać do nas na Facebooku:
Nasz profil na Facebooku

Aktualności