kancelaria radcy prawnego
Kiedy trzeba płacić podatki poza krajem siedziby?
Zagraniczny przedsiębiorca podejmujący biznesowe działania w Polsce powinien zapoznać się z możliwymi konsekwencjami podatkowymi. Różne modele działania na polskim rynku mogą prowadzić do powstania tzw. zakładu zagranicznego (permanent establishment). W takim przypadku polski urząd skarbowy będzie miało prawo do żądania rozliczenia się z nim co do dochodów osiąganych w Polsce.
Który kraj może opodatkować dochody?
Podstawową regułą dotyczącą rozliczania podatków jest nieograniczony obowiązek podatkowy, czyli tzw. rezydencja podatkowa. Krótko mówiąc, podatki rozlicza się w kraju, w którym mamy rezydencję. W przypadku firm jest to kraj ich siedziby. Takie zasady kształtują międzynarodowe umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (tzw. UPO).
Niemniej jednak, gdy podatnik posiada w innym kraju zakład zagraniczny, to ten inny kraj ma prawo do opodatkowania dochodów osiągniętych przez zakład.
Definicja stałego zakładu.
Definicje zakładu zawarte są w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz w polskich przepisach. Zwykle zakładem zagranicznym są:
- Stałą placówkę, przez którą podmiot wykonuje całkowicie lub częściowo działalność w Polsce (miejsce zarządu, oddział, filia, przedstawicielstwo, biuro, fabryka, warsztat, gospodarstwo rolne albo miejsce wydobywania bogactw naturalnych);
- plac budowy, budowę, montaż lub instalację (które zwykle trwają powyżej 12 miesięcy);
- inną osobę lub spółkę, działającą w innym kraju w imieniu i na rzecz podmiotu zagranicznego – jeżeli osoba ta ma pełnomocnictwo do zawierania w jego imieniu umów i pełnomocnictwo to faktycznie wykonuje.
Polskie ustawy o podatkach dochodowych zaznaczają, że pierwszeństwo w zakresie ustalania istnienia zakładu mają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zatem polskie przepisy mają zastosowanie przede wszystkim w sytuacji braku UPO między państwem rezydencji zagranicznego podatnika i Polską.
Z powyższych definicji wynika zatem, że stały zakład zagraniczny może powstać w wielu przypadkach. Nie chodzi jedynie o prowadzenie działalności biznesowej na terytorium Polski w pełnym zakresie (jak w przypadku oddziału czy filii). Definicja zakładu obejmuje również pewne części działalności (fabryka lub warsztat), ale także wykonywanie zleceń (plac budowy, montaż) czy wreszcie współpracę z innym podmiotem gospodarczym (przedstawiciel do zawierania i negocjowania umów).
Szczególny typ zakładu – przedstawiciel
W kwestii zakładu wynikającego z przedstawiciela umocowanego do umów Modelowa Konwencja OECD znacząco uzupełnia tą definicję. Zgodnie z treścią MK OECD, jeżeli osoba zwyczajowo zawiera umowy lub odgrywa główną rolę prowadzącą do zawarcia umów, które są rutynowo zawierane bez istotnych zmian przez przedsiębiorstwo, a umowy te są zawierane:
- w imieniu przedsiębiorstwa, lub
- dotyczące przeniesienia własności lub przyznania prawa do korzystania z mienia będącego własnością przedsiębiorstwa lub z którego przedsiębiorstwo ma prawo korzystać, lub
- w celu świadczenia usług przez to przedsiębiorstwo,
uważa się, że przedsiębiorstwo to posiada stały zakład zagraniczny w odniesieniu do wszelkiej działalności, którą osoba ta podejmuje na rzecz tego przedsiębiorstwa.
Kiedy zakład nie powstanie?
Na szczęście, umowy między państwami, w ślad za Konwencją Modelową OECD wprowadziły ograniczenia w stosowaniu przepisów o zakładzie. I tak, zakład zagraniczny nie powstanie w przypadku użytkowania lub utrzymywania placówki do:
- składowania, wystawiania lub wydawania dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa,
- składowania dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu składowania, wystawiania lub dostarczania,
- składowania dóbr lub towarów należących do przedsiębiorstwa wyłącznie w celu ich przetworzenia przez inne przedsiębiorstwo,
- zakupu dóbr lub towarów albo w celu zbierania informacji dla przedsiębiorstwa,
- prowadzenia dla przedsiębiorstwa jakiejkolwiek innej działalności,
- jakiegokolwiek połączenia działalności wymienionych w punktach od a) do e),
pod warunkiem że taka działalność lub, w przypadku punktu f), ogólna działalność zakładu ma charakter przygotowawczy lub pomocniczy.
Dodatkowo, MK OECD i umowy międzynarodowe wskazują, że współpraca z profesjonalnym przedstawicielem, który działa na rzecz przedsiębiorstwa w ramach swojej zwykłej działalności (np. makler, komisant) nie tworzy zakładu.
Zakład w analizie i praktyce
Jak zatem widać powyżej ryzyko powstania zakładu występuje w bardzo wielu sytuacjach rozpoczęcia działalności na zagranicznym rynku. Dlatego zawsze warto zweryfikować, czy urząd skarbowy kraju, do którego trafiamy z naszym biznesem nie będzie zainteresowany naszymi dochodami. W tym zakresie istotna jest przede wszystkim ocena czy zachodzą warunki, które wyłączają powstanie zakładu, co wiąże się z analizą faktycznej działalności w danym kraju.
Polskie organy skarbowe uznawały za permanent establishment m.in.:
- Pracownika zagranicznej firmy na home-office w Polsce,
- Placówkę w Polsce, która rozwijała oprogramowanie zagranicznej firmy,
- Menedżera, który pozyskiwał klientów dla zagranicznej firmy,
- Producenta kontraktowego.
W najbliższych wpisach opiszę w szczegółach sprawy, w których polska skarbówka stwierdziła istnienie stałego zakładu, a także konsekwencje podatkowe tej sytuacji oraz problemy z jakimi trzeba się wtedy mierzyć.
Nie jest to jedyna podatkowa zagwozdka działalności zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce. Również na gruncie podatku VAT mamy do czynienia z podobną konstrukcją – stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej (fixed establishment). To zagadnienie również omówię w kolejnych wpisach.
Jak możemy pomóc?
Tymczasem, jeżeli Państwa firma prowadzi lub planuje działalność w Polsce, zapraszamy do kontaktu. Możemy pomóc w:
- analizie czy w Polsce powstał stały zakład i doradztwie w celu zminimalizowania takiego ryzyka,
- rejestracji dla celów podatkowych w Polsce,
- przygotowania odpowiednich dokumentów do ustalenia oraz
- ewidencjonowania dochodów w Polsce i składania odpowiednich deklaracji.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej, skontaktuj się z naszą kancelarią pod numerem telefonu:
+48 690 009 732
napisz do nas e-mail:
info@walawski.com
Możesz również napisać do nas na Facebooku:
Nasz profil na Facebooku
