Aktualności

Kto powinien wdrożyć procedurę dotyczącą ochrony sygnalistów?
2024-10-07 09:10

ochrona sygnalistów

Kto powinien wdrożyć procedurę dotyczącą ochrony sygnalistów?

Ustawa o ochronie sygnalistów z dnia 14 czerwca 2024 r. wprowadza nowe zasady ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa (tzw. sygnalistów). Zasady te nakładają obowiązki na szerokie spektrum podmiotów, zarówno w sektorze publicznym jak i prywatnym.

Ustawodawca niestety nie wskazał wprost katalogu podmiotów, którzych obejmuje obowiązek wprowadzenia procedur. Należy więc sięgnąć do przepisów, do których odwołują się poszczególne przepisy ustawy, w tym w szczególnści ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu z dnia 1 marca 2018 r..

Poniżej omówimy, na kogo nałożoni obowiązki oraz przedstawimy podstawy prawne, na których opierają się nowe regulacje.

Podstawy prawne

Podstawą prawną ustawy o ochronie sygnalistów jest przede wszystkim Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r., dotycząca ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (tzw. Dyrektywa o sygnalistach). Celem dyrektywy jest zapewnienie ochrony osobom zgłaszającym nieprawidłowości w różnych obszarach prawa unijnego, takich jak zamówienia publiczne, ochrona środowiska, zdrowie publiczne, prawa konsumentów, ochrona danych osobowych, a także przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

W Polsce wdrożenie tej dyrektywy nastąpiło poprzez przyjęcie krajowej ustawy o ochronie sygnalistów, która weszła w życie 25 września 2024 r. Dodatkowo, istotnym uzupełnieniem przepisów w kontekście ochrony sygnalistów jest ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu z dnia 1 marca 2018 r. Obie te ustawy nakładają obowiązki na instytucje finansowe, prawnicze oraz inne podmioty, które mogą być świadkami lub uczestnikami zgłaszania naruszeń prawa.

Kogo dotyczy ustawa o ochronie sygnalistów?

Ustawa o ochronie sygnalistów dotyczy szeregu podmiotów, w tym przedsiębiorstw prywatnych, jednostek sektora publicznego, a także osób wykonujących zawody regulowane. Oto szczegółowy przegląd:

1. Przedsiębiorstwa prywatne

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o ochronie sygnalistów, wszystkie przedsiębiorstwa zatrudniające co najmniej 50 pracowników są zobowiązane do wdrożenia wewnętrznych procedur przyjmowania zgłoszeń o nieprawidłowościach. Natomiast zgodnie z art. 23 ust. 3 ustawy, próg zatrudnienia nie ma zastosowania do podmiotów działających w branżach szczególnie wrażliwych, tj.:

  1. wykonujących działalność w zakresie usług, produktów i rynków finansowych;
  2. przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu:
  3. bezpieczeństwa transportu;
  4. ochrony środowiska;
  5. objętych zakresem stosowania aktów prawnych UE wymienionych w części I.B i II załącznika do dyrektywy 2019/1937.

2. Jednostki sektora publicznego

Art. 23 ust. 4-5 ustawy nakłada obowiązek wdrożenia procedur zgłaszania nieprawidłowości na wszystkie jednostki sektora publicznego, w tym urzędy administracji, jednostki edukacyjne, ochrony zdrowia oraz instytucje kultury. Każda jednostka publiczna musi wyznaczyć osobę odpowiedzialną za przyjmowanie zgłoszeń oraz zapewnić odpowiednie kanały komunikacji.

3. Podmioty, na które nałożono obowiązki w związku z AML

Tak jak już wskazywaliśmy, lista podmiotów, która powinna wdrożyć procedury sygnalistów wynika chociażby z ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu (AML).

Niektóre osoby wykonujące wolne zawody, np. notariusze, adwokaci, radcowie prawni, prawnicy zagraniczni, doradcy podatkowi, księgowi w zakresie czynności wynikających z ustawy AML. Ponadto, obowiązki te nałożono na pośredników ubezpieczeniowych, przedsiębiorców prowadzących działalność kantorową, pośredników w obrocie nieruchomościami, operatorów pocztowych, przedsiębiorców wykonujących działalność lombardową.

Należy zwrócić także uwagę, że odpowiednie procedury powinny posiadać także:

  1. fundacje, w zakresie w jakim przyjmują ub dokonują łatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartośc 10 000 euro, bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane;
  2. stowarzyszenia posiadające osobowość prawną w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują płatności za towary w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro, bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane;
  3. przedsiębiorcy w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują płatności za towary w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euto, bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane.

Wyżej wymienione podmioty są zobowiązane do posiadania odpowiednich procedur zgłaszania naruszeń w organizacjach, w których pracują, zwłaszcza jeśli dotyczą one nieprawidłowości finansowych czy prawnych. Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy dodatkowo wzmacnia obowiązek zgłaszania naruszeń związanych z przestępstwami finansowymi.

Katalog zawarty w ustawie jest znacznie szerszy. Jeśli wiesz, że nałożono na Ciebie obowiązki związane z AML, to sięgnij do ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i upewnij się, czy w Twoim przypadku nie występuje konieczność wprowadzenia procedury ochrony sygnalistów.

4. Instytucje finansowe

Banki, firmy ubezpieczeniowe oraz instytucje kredytowe są szczególnie zobowiązane do przestrzegania przepisów ochrony sygnalistów. Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy dodatkowo nakłada na te instytucje obowiązek raportowania podejrzeń o przestępstwa finansowe oraz ochrony osób zgłaszających te naruszenia.

Obowiązki wynikające z ustawy o ochronie sygnalistów

Wszystkie podmioty objęte ustawą muszą spełniać szereg obowiązków:

  1. Wdrożenie kanałów zgłaszania naruszeń – podmioty prawne muszą wdrożyć bezpieczne i poufne kanały zgłaszania nieprawidłowości.
  2. Wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za zgłoszenia – należy wyznaczyć osoby odpowiedzialne za przyjmowanie i rozpatrywanie zgłoszeń.
  3. Ochrona przed działaniami odwetowymi – sygnaliści muszą być chronieni przed działaniami odwetowymi ze strony pracodawcy lub podmiotu, z którym nawiązany jest inny stosunek prawny stanowiący podstawę świadczenia pracy lub usług lub pełnienia funkcji prawnych w podmiocie prawnym lub na jego rzecz;
  4. Rejestracja i raportowanie zgłoszeń – Zgodnie z art. 17 ustawy, podmioty muszą prowadzić rejestry zgłoszeń oraz raportować przypadki naruszeń.

Podsumowanie

Ustawa o ochronie sygnalistów z dnia 14 czerwca 2024 r., wraz z chociażby ustawą o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy, nakładają obowiązki na przedsiębiorstwa, instytucje publiczne oraz osoby wykonujące tzw. wolne zawody, czy zawody regulowane.

Jeśli zastanawiasz się, czy powinieneś wdrożyć procedury w Twoim przedsiębiorstwie, skontaktuj się z nami.

W naszym poprzednim artykule na temat ochrony sygnalistów, znajdziesz odpowiedzi na podstawe pytania. Link do artykułu znajdziesz tutaj.

Kontakt

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej, skontaktuj się z naszą kancelarią pod numerem telefonu:
+48 690 009 732

napisz do nas e-mail:
info@walawski.com

Możesz również napisać do nas na Facebooku:
Nasz profil na Facebooku

Nieważność zakazu konkurencji w umowie B2B
2024-10-02 08:23

nieważność zakazu konkurencji

Nieważność zakazu konkurencji w umowie B2B.

W obrocie gospodarczym między firmami (B2B – business to business) bardzo często stosuje się różnego rodzaju klauzule ograniczające działalność konkurencyjną jednej ze stron. Jedną z takich klauzul jest zakaz konkurencji. Może on zostać zawarty zarówno w umowach o współpracy, jak i w umowach o świadczenie usług czy umowach o pracę. Choć dla wielu przedsiębiorców wydaje się on skutecznym sposobem na ochronę interesów firmy, w niektórych przypadkach może okazać się nieważny. Dlaczego? Zacznijmy od początku.

Co to jest zakaz konkurencji?

Zakaz konkurencji to postanowienie w umowie, które najczęściej zobowiązuje jedną ze stron do powstrzymania się od prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec drugiej strony umowy. Oznacza to, że strona objęta zakazem nie może podejmować działań, które mogłyby zaszkodzić interesom drugiej strony, np. przez świadczenie usług dla konkurencyjnych podmiotów lub uruchomienie własnej działalności w tej samej branży.

Zakazy konkurencji są powszechnie stosowane w relacjach B2B, aby chronić przedsiębiorstwa przed utratą klientów, pracowników czy tajemnic handlowych.

Kiedy zakaz konkurencji może być nieważny?

Chociaż zakaz konkurencji może wydawać się skutecznym narzędziem, nie zawsze będzie miał moc prawną. Istnieje wiele sytuacji, w których sąd może uznać taki zakaz za nieważny. Poniżej przedstawiamy kilka kluczowych powodów.

1. Brak uzasadnionego interesu strony stosującej zakaz

Zakaz konkurencji w umowie B2B musi być związany z ochroną uzasadnionego interesu jednej ze stron. Oznacza to, że zakaz nie może być wprowadzany jedynie w celu ograniczenia konkurencji jako takiej. Jeśli druga strona nie stanowi realnego zagrożenia dla działalności firmy, zakaz konkurencji może zostać uznany za nadmierny i tym samym nieważny.

2. Nadmierne ograniczenie swobody działalności gospodarczej

Zakaz konkurencji nie może być zbyt rygorystyczny. Oznacza to, że nie może całkowicie pozbawiać drugiej strony możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w swojej branży. Przykładem może być sytuacja, w której zakaz konkurencji obowiązuje na bardzo szerokim obszarze geograficznym (np. na terenie całego kraju) lub na zbyt długi okres czasu. Zbyt szerokie ograniczenia mogą być uznane za nieproporcjonalne do potrzeb ochrony interesów firmy, co skutkuje nieważnością zakazu.

3. Brak wynagrodzenia za zakaz konkurencji po zakończeniu współpracy

Jeśli zakaz konkurencji obowiązuje również po zakończeniu współpracy między stronami, wówczas przedsiębiorca objęty zakazem powinien otrzymywać odpowiednie wynagrodzenie za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej. Brak takiego wynagrodzenia może skutkować uznaniem zakazu za nieważny. Jest to szczególnie istotne w przypadku, gdy zakaz konkurencji obejmuje dłuższy okres po zakończeniu umowy.

4. Zakaz sprzeczny z przepisami prawa antymonopolowego

Niektóre zakazy konkurencji mogą być sprzeczne z przepisami prawa antymonopolowego. W szczególności dotyczy to sytuacji, w których zakaz konkurencji prowadzi do nadmiernego ograniczenia konkurencji na rynku. Organy antymonopolowe mogą uznać, że takie postanowienie umowy jest niezgodne z zasadami wolnej konkurencji, co prowadzi do jego nieważności.

Jakie są konsekwencje nieważności zakazu konkurencji?

Jeśli zakaz konkurencji zostanie uznany za nieważny, oznacza to, że strona objęta zakazem nie jest zobowiązana do jego przestrzegania. Może ona swobodnie prowadzić działalność konkurencyjną, a druga strona umowy nie może dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia zakazu. Co więcej, jeśli przedsiębiorca podpisał umowę, w której znajduje się nieważny zakaz konkurencji, może starać się o zwrot kar umownych nałożonych w związku z jego rzekomym naruszeniem.

Jak zabezpieczyć się przed nieważnością zakazu konkurencji?

Aby zakaz konkurencji był skuteczny i nie narażał przedsiębiorstwa na ryzyko jego nieważności, należy odpowiednio go sformułować. Oto kilka wskazówek:

  • Właściwe określenie działań konkurencyjnych;
  • Proporcjonalność: Zakaz nie może nadmiernie ograniczać działalności drugiej strony. Powinien dotyczyć jedynie obszaru i okresu, które są rzeczywiście niezbędne do ochrony interesów firmy.
  • Wynagrodzenie: W przypadku, gdy zakaz konkurencji obowiązuje po zakończeniu umowy, należy zagwarantować drugiej stronie odpowiednie wynagrodzenie.

Podsumowanie

Zakaz konkurencji w umowach B2B może być skutecznym narzędziem ochrony interesów firmy, ale jego niewłaściwe sformułowanie może prowadzić do jego nieważności. Aby zakaz był skuteczny, musi być proporcjonalny, uzasadniony i nie naruszać przepisów prawa. Ważne jest również, aby w przypadku zakazu obowiązującego po zakończeniu umowy, druga strona otrzymywała odpowiednie wynagrodzenie. Jeśli nie jesteś pewien, czy twój zakaz konkurencji jest ważny, warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w tego rodzaju umowach.

Kontakt

Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej, skontaktuj się z naszą kancelarią pod numerem telefonu:
+48 690 009 732

napisz do nas e-mail:
info@walawski.com

Możesz również napisać do nas na Facebooku:
Nasz profil na Facebooku

Zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem o zakazie konkurencji pomiędzy przedsiębiorcami.  Link do artykułu znajdziesz tutaj.

Ulga termomodernizacyjna
2024-10-01 14:30

Termomodernizacja domu może przynieść nie tylko oszczędności na rachunkach, ale także zmniejszyć podatek. Ulga termomodernizacyjna to idealne rozwiązanie dla właścicieli domów jednorodzinnych, którzy inwestują w poprawę efektywności energetycznej swoich budynków.

Co można zyskać?

Właściciele i współwłaściciele domów, którzy sfinansują przedsięwzięcia termomodernizacyjne z własnych środków, mogą odliczyć od podstawy obliczenia podatku koszty związane z zakupem materiałów budowlanych, urządzeń oraz usług niezbędnych do realizacji tych przedsięwzięć.

Podatnik może odliczyć do 53 000 zł na przedsięwzięcia termomodernizacyjne realizowane w jednym lub więcej budynkach, których jest właścicielem lub współwłaścicielem. Bardzo korzystne są termomodernizacje budynków wspólnych. W praktyce każdy współwłaściciel może odliczyć po 53 000 zł. Jest to doskonała okazja, aby zainwestować w instalacje fotowoltaiczne, pompy ciepła czy wymianę stolarki okiennej i jednocześnie obniżyć podatek dochodowy.

Kto może skorzystać z ulgi?

Ulga termomodernizacyjna jest dostępna dla podatników rozliczających się na zasadach:

  • skali podatkowej,
  • podatku liniowego,
  • ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Kluczowym warunkiem skorzystania z ulgi jest posiadanie własności lub współwłasności budynku mieszkalnego jednorodzinnego. Z ulgi nie mogą skorzystać osoby, które wynajmują dom, ani ci, którzy są jedynie użytkownikami na podstawie innych umów cywilnoprawnych.

Jakie koszty odliczę?

Ulga obejmuje szeroki zakres wydatków:

Materiały budowlane i urządzenia, np.:

  • materiały do docieplenia przegród budowlanych,
  • kotły gazowe i olejowe kondensacyjne,
  • pompy ciepła,
  • ogniwa fotowoltaiczne,
  • kolektory słoneczne,
  • stolarka okienna i drzwiowa, a także
  • systemy wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.

Usługi związane z termomodernizacją, np.:

  • audyt energetyczny,
  • analiza termograficzna,
  • montaż nowych instalacji grzewczych,
  • wymiana okien i drzwi,
  • docieplenie budynku,
  • montaż instalacji fotowoltaicznej lub
  • uruchomienie i regulacja źródła ciepła.

Wykaz materiałów i usług został określony w rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 roku. Ponadto Ministerstwo Finansów wydało dnia 16.04.2024 objaśnienia podatkowe w sprawie ulgi termomodernizacyjnej, które odnoszą się do różnych kosztów.

Jakich budynków dotyczy ulga?

Ulga dotyczy budynków mieszkalnych jednorodzinnych, które zostały zdefiniowane w art. 5a pkt 18b ustawy o PIT. Budynek mieszkalny jednorodzinny to budynek wolno stojący lub w zabudowie bliźniaczej, szeregowej, albo grupowej, który jest konstrukcyjnie samodzielny i służy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych. Budynek nie może być w trakcie budowy. Możliwe jest wydzielenie w nim nie więcej niż dwóch lokali mieszkalnych albo jednego mieszkalnego i jednego użytkowego, o łącznej powierzchni użytkowej nieprzekraczającej 30% całkowitej powierzchni budynku.

Jak skorzystać?

Aby skorzystać z ulgi, musisz:

  • Zgromadzić faktury dokumentujące poniesione wydatki. Faktury muszą być wystawione przez podatników VAT, którzy nie korzystają ze zwolnienia z tego podatku.
  • Upewnić się, że przedsięwzięcie termomodernizacyjne zostanie zakończone w ciągu 3 lat od dnia poniesienia pierwszego wydatku. Jeżeli nie zdążysz w tym terminie, będziesz musiał doliczyć wcześniej odliczone kwoty do dochodu za rok, w którym upłynął termin.

Co to jest przedsięwzięcie termomodernizacyjne?

Przez przedsięwzięcie termomodernizacyjne rozumieć należy przedsięwzięcia, których przedmiotem jest:

  • ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej oraz ogrzewania do budynków mieszkalnych, budynków zbiorowego zamieszkania oraz budynków stanowiących własność JST służących do wykonywania przez nie zadań publicznych,
  • ulepszenie, w wyniku którego następuje zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła, jeżeli budynki wymienione w pkt 1, do których dostarczana jest z tych sieci energia, spełniają wymagania w zakresie oszczędności energii, określone w przepisach prawa budowlanego, lub zostały podjęte działania mające na celu zmniejszenie zużycia energii dostarczanej do tych budynków,
  • wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, w wyniku czego następuje zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do budynków wymienionych w pkt 1,
  • całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji.

Dofinansowania i zwroty a prawo do ulgi

Ulga termomodernizacyjna nie obejmuje wydatków sfinansowanych lub dofinansowanych przez:

  • Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW),
  • wojewódzkie fundusze ochrony środowiska,
  • inne formy dotacji publicznych.

Oznacza to, że jeśli inwestycja została częściowo sfinansowana z programów takich jak „Czyste Powietrze”, ulga termomodernizacyjna może zostać zastosowana jedynie na pozostałą część wydatków, która nie została dofinansowana.

Przykłady zastosowania

  • Wymiana źródła ciepła – zamiana pieca na nowoczesny kocioł gazowy lub pompę ciepła, pozwala odliczyć koszt zakupu urządzenia i jego montaż.
  • Instalacja fotowoltaiczna – montaż ogniw fotowoltaicznych na dachu budynku mieszkalnego to kolejny wydatek, który można odliczyć. Ważne, aby instalacja służyła ogrzewaniu budynku mieszkalnego.
  • Docieplenie budynku – koszty związane z dociepleniem ścian, fundamentów czy dachów także podlegają odliczeniu.

Podsumowanie

Ulga termomodernizacyjna to znakomita okazja dla właścicieli domów jednorodzinnych, aby obniżyć koszty modernizacji swoich budynków, poprawiając ich efektywność energetyczną, a jednocześnie obniżając wysokość podatku dochodowego. Dzięki temu mechanizmowi rząd wspiera nie tylko indywidualnych podatników, ale również walkę ze smogiem oraz dąży do poprawy jakości powietrza w Polsce. Pamiętaj, aby upewnić się, że wszystkie faktury dotyczące wydatków są prawidłowo wystawione, a przedsięwzięcie termomodernizacyjne zostało zakończone w terminie trzech lat od poniesienia pierwszego wydatku. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o uldze termomodernizacyjnej lub potrzebujesz wsparcia w jej rozliczeniu, skontaktuj się z nami. Pomożemy Ci zrozumieć, jakie kroki podjąć, aby maksymalnie wykorzystać ulgi podatkowe i zminimalizować swoje zobowiązania podatkowe.